ارتودنسی پیشگیری یا ارتودنسی زودهنگام یک نوع درمان دندان پزشکی است که به منظور پیشگیری یا کاهش شدت مشکلات دندانی در آینده انجام می شود.هنگامی که برای انجام ارتودنسی پیشگیری به متخصص ارتودنسی مراجعه می نمایید، دندان های کودک شما از نظر وجود مشکلات و احتمال بی نظمی و اختلال در رشد دندان ها در آینده بررسی خواهد شد. در صورتی که دندان پزشک تشخیص بدهد که انجام ارتودنسی زودهنگام برای کودک شما ضرورت دارد، با نصب دستگاه روی دندان های کودک فضای کافی برای رشد دندان ها در آینده نیز برای کودک ایجاد شده و حفظ می شود.
به طور خلاصه ارتودنسی زودهنگام یا ارتودنسی پیشگیری به این دلایل انجام می شود:
- کاهش مشکلات بی نظمی و نا مرتبی در رویش دندان ها در آینده
- حفظ فضای کافی برای رویش دندان های دائمی
- جلوگیری از حرکت دندان ها در جهت نادرست
- حفظ دندان ها در جایگاه درست
- ترک عادات نادرست مانند مکیدن شست
- اصلاح اندازه دندان
بهترین سن برای انجام ارتودنسی پیشگیری زمانی است که تمامی دندان های شیری کودک رشد کرده باشد و یا تعدادی دندان شیری و تعدادی دندان دائمی در دهان داشته باشد.
انجام ارتودنسی پیشگیری در چه افرادی ضرورت دارد؟
انجام ارتودنسی پیشگیری برای تمامی کودکان ضرورت ندارد و تنها با مراجعه به دندان پزشک می توان لزوم این روش درمانی را تشخیص داد. اما به طور کلی کودکانی که عادات و مشکلات زیر را دارند، بهتر است با مراجعه به دندان پزشک از نظر لزوم ارتودنسی زودهنگام یا ارتودنسی پیشگیری بررسی شوند:
- کودکانی که در تلفظ برخی حروف دچار مشکل هستند.
- کودکانی که در جویدن یا گاز زدن مواد غذایی احساس سختی و ناراحتی دارند.
- کودکانی که از راه دهان تنفس می کنند.
- کودکانی که عادت به مکیدن انگشت شست یا دیگر انگشتان خود دارند.
- کودکانی که دندان های شیری آنها با تأخیر افتاده است.
- کودکانی که دندان های نامرتب و بی نظمی دارند.
- کودکانی که دو ردیف دندان آنان به خوبی روی هم قرار نمی گیرد.
- کودکانی اندازه فک آن ها غیر طبیعی است.
روش های ارتودنسی پیشگیری چیست؟
در ارتودنسی پیشگیری از روش ها و دستگاه های مختلفی برای حل مشکلات دندانی استفاده می شود:
دستگاه ثابت ارتودنسی:
برای اصلاح بی نظمی و رشد نامرتب دندان ها از این وسیله استفاده می شود. دستگاه ثابت ارتودنسی (سیم کشی و براکت) متداول ترین وسیله درمانی ارتودنسی است. همچنین برای ترک عادت مکیدن انگشت نیز از این روش استفاده می شود.
اکسپندر یا وسیع کننده کام:
از این وسیله برای وسیع کردن فضای کام یا سقف دهان استفاده می شود. برای اصلاح وضعیتی که دندان ها بسیار به هم فشرده هستند یا مشکل کراس بایت (قرار گرفتن دندان های ردیف بالا پشت دندان های ردیف پایین هنگام گاز زدن) از این وسیله استفاده می شود. وسیع کننده کام یا اکسپندر در دو نوع banded و bonded وجود دارد که متخصص با توجه به نوع مشکل کودک استفاده از آن را تجویز می کند.
کشیدن دندان شیری:
در صورتی که دندان های شیری به موقع نیفتند، بایستی توسط دندان پزشک کشیده شوند تا برای رشد دندان های دائمی مشکلی پیش نیاید.
فضا نگه دار:
هنگامی که دندان های شیری کودک زودتر از موعد می افتد، دندان های دیگر به سرعت به طرف جای خالی حرکت کرده و سعی می کنند آن را پر کنند. این حالت باعث ایجاد مشکل در رشد دندان های دائمی کودک در آینده خواهد شد. برای پیشگیری از این مشکل از وسیله ای به نام فضا نگه دار استفاده می شود. فضا نگه دار ارتودنسی جای دندان شیری از دست رفته را تا زمان رشد دندان دائمی حفظ می کند.
هدگیر:
هدگیر وسیله ایست که داخل دهان نصب می شود و از خارج نیز روی سر و صورت کودک قرار می گیرد. این وسیله رشد فک و آرواره های کودک را در جهت مناسب هدایت می کند. برای درمان با این وسیله لازم است تا روزی چند ساعت استفاده شود.