ناهنجاری کلاس III
اگر دندان‌ها در سلامت باشند، در جای خود قرار دارند و کارایی مهم آنها که جویدن است به خوبی انجام می‌شود. اما همیشه دندان‌ها مرتب و سالم نیستند و به دلایل گوناگون و تحت تأثیر عوامل مختلف ممکن است دچار ناهنجاری‌های فکی و دندانی شوند.
این مشکلات دارای درجه‌های مختلف هستند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- ناهنجاری‌های کلاس I
- ناهنجاری‌های کلاس II
- ناهنجاری‌های کلاس III
هریک از این ناهنجاری‌ها درمان خاصی خود را دارند. این احتمال وجود دارد که ترکیبی از این ناهنجاری‌ها و نواقص فکی وجود داشته باشد.
ناهنجاری کلاس I
این مشکل وقتی در فک‌ها ایجاد می‌شود که دندان‌ها در موقعیت صحیح و درست خود نباشند؛ یعنی فک‌ها در جای خود هستند، اما دندان‌ها نسبت به هم جایگاه درستی ندارند. اندازه دندان‌ها در این ناهنجاری ممکن است نسبت به فک بزرگ یا کوچک باشد. این نقص فکی جویدن را دچار اشکال می‌کند. به علاوه مشکلاتی که برای سلامتی دندان‌ها ایجاد می‌شود، نازیبا شدن چهره نیز یکی دیگر از عوارض این نقص‌ها است.
ناهنجاری کلاس II
فک بالای افراد دچار این ناهنجاری رشد بیشتر داشته و یا فک پایین رشد کافی نداشته است. به این ترتیب، در هر حالت فک پایین عقب‌تر قرار دارد و فک بالا حالت جلوزدگی دارد. این ناهنجاری نیز زیبایی چهره را با مشکل مواجه می‌کند.
ناهنجاری کلاس III
ناهنجاری کلاس سه از دو نوع دیگر نادرتر است و زمانی اتفاق می‌افتد که فک پایین رشد بیشتری داشته باشد. این نقص موجب می‌شود فرد در زمان جویدن مشکل داشته باشد. سلامت فرد نیز به این ترتیب در خطر است. در این بیماری، فک بالا عقب‌تر و فک پایین جلوتر دیده می‌شود. ظاهراً این مشکل ممکن است فقط دندان‌ها را درگیر کرده باشد، اما در استخوان‌های فکی هم علائمی قابل مشاهده است.
نیم رخ صورت این افراد تقریباً مقعر به نظر می‌رسد و فرم زیبایی ندارد. دندان‌های فک پایین این افراد برای جبران به سمت عقب متمایلند که موجب شلوغی دندان‌های فک پایین خواهد شد. این ناهنجاری به شکل فاصله گرفتن دندان نیش پایین از بالا در مسیر رو به جلو دهان یا بیش از اندازه جلو، آمدن دندان‌های عقبی پایین نیز نمود پیدا می‌کند.
درمان ناهنجاری کلاس ۳
این بیماری در سنین پایین با ارتودنسی قابل درمان است، اما وقتی فرد بیمار بزرگ‌تر می‌شود و رشد می‌کند، درمان ارتودنسی به تنهایی کفایت نمی‌کند و در بیشتر موارد جراحی نیز باید انجام شود.
شدت مشکل نیز در درمان مؤثر است. این که محل اصلی درگیری کدام نواحی دندان، استخوان یا هر دو و فک بالا، پایین یا هر دو باشد درمان را متفاوت می‌کند.
در صورتی که این ناهنجاری به علت کوچکی فک بالایی بوده و بیمار نیز سن زیادی نداشته باشد، دستگاه‌های ارتودنسی خارج دهانی به خوبی می‌توانند آن را درمان کنند. از دستگاه‌های خارج دهانی که برای درمان این ناهنجاری استفاده می‌شوند می‌توان Face mask و Reverse Chin Cup را نام برد. دستگاه‌های کوچک داخل دهانی نیز با استفاده از تکنیک‌های جدید نقص جلو بودن فک بالا را بر طرف خواهند کرد.
همان طور که گفتیم وقتی فرد با این ناهنجاری بزرگ شود، به علاوه ارتودنسی به جراحی نیز نیاز خواهد داشت.
البته باید این نکته را خاطر نشان کرد که اگر ناهنجاری کلاس ۳ در اثر بزرگی فک پایین باشد، در هیچ سنی تنها با ارتودنسی قابل درمان نخواهد بود و جراحی حتماً باید انجام شود.
گاهی این مشکل ممکن است تنها در اثر لغزش دندان‌ها حین جفت شدن ایجاد شده باشد و با اصلاح شکل دندان‌ها مشکل حل شود، اما تشخیص غلط و درمان نادرست آن ممکن است موجب ایجاد شکل واقعی این نقص شود. به همین دلیل انتخاب ارتودنتیست متخصص برای تشخیص درست و شیوه درمانی صحیح ضروری است.