ارتودنسی از درمان‌هایی است که برای مرتب کردن دندان‌ها در مواردی نیز با هدف اختلالات فکی و دندانی انجام می‌شود. شاید به نظر والدین عجیب باشد که فرزندانشان را که هنوز دندان‌های دائمی در نیاورده است، برای معاینه نزد ارتودنتیست ببرند. اما والدین موظف هستند برای معاینه دندان‌های فرزندشان آنها را مرتب به دندانپزشکی ببرند. مراجعه به ارتودنتیست متخصص نیز به طور حتم در سنینی که دندان‌های دائمی آغاز به رویش می‌کنند لازم به نظر می‌رسد. در مواردی ممکن است ارتودنتیست تشخیص دهد که کودک به ارتودنسی پیشگیری نیاز دارد. آنها معتقد هستند که شناسایی و پیگیری مشکلات دندان‌های کودکان در زمانی که هنوز به اندازه کافی رشد نکرده‌اند می‌تواند مانع از درمان‌های پر هزینه و پر دردسر در آینده شود.
اگر کودک تحت معاینات منظم یک دندانپزشک باشد، به طور قطع اختلالات فک و دهان و دندان به زودی خود را نشان خواهند داد. ارتودنتیست مشکلات ظریف رشد فک و دندان که هنوز به خوبی نمایان نشده‌‌اند تشخیص خواهد داد. البته تشخیص در زمانی که هنوز دندان‌های شیری در دهان کودک هستند کمی سخت است.
تشخیص زود هنگام مزایای زیادی دارد که یکی از آنها اصلاح آسان‌تر مشکل است. ممکن است همین اصلاحات بعد از رشد کامل دندان‌های دائمی دیگر به همان آسانی نباشد. بسیاری از این مشکلات تنها توسط ارتودنتیست تشخیص داده می‌شوند.
با مشاهده چه مشکلاتی برای درمان دندان‌های کودک باید اقدام شود؟
- وجود تراکم یا فضای زیاد میان دندان‌ها
- دندان‌های اضافه
- دندان‌های جلو زده یا بیرون زده
- از دست دادن دندان‌ها
- افتادن دندان‌های شیری پیش از 5 سالگی
- تنفس دهانی به جای تنفس از راه بینی در کودک
- وجود مشکلات در خوردن و جویدن
- وجود اختلالات گفتاری
- روی هم قرار نگرفتن دندان‌ها
این اختلالات و مشکلات در دهان کودکان در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آیند که از آن جمله می‌توان به تغذیه نا مناسب، مکیدن انگشت شست، وراثت، رعایت نکردن بهداشت، تروما و برخی بیماری‌های دهان و دندان اشاره کرد. بسته به مشکلی که برای کودک وجود دارد، ارتودنسی و همچنین درمان‌های متفاوتی برای او استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، در مواردی ممکن است نیاز باشد برای حفظ دندان دائمی یک فضا نگهدار در فضای سمت چپ دندان‌ها کار گذاشته شود. یا اگر کودک عادت به مکیدن انگشت دارد با قرار دادن یک دستگاه در دهان او این مشکل بر طرف شود.
مزایای ارتودنسی پیشگیری برای کودکان کدام است؟
- آسان‌تر شدن بهداشت دهان و دندان و یاد گرفتن اصول بهداشتی
- پیشگیری از احتمال به وجود آمدن تروما و دندان‌های جلو زده و بیرون زده
- هدایت دندان‌ها برای قرار گرفتن در موقعیت مناسب خود
- به وجود آوردن فضای کافی برای رشد دندان‌های دائمی کودک
- پیشگیری از ایجاد ازدحام و فاصله در دندان‌ها
- بر طرف کردن ناهنجاری‌ها در گفتار
- رفع مشکلات کودک در زمان خوردن و جویدن
- پیشگیری از مشکلات شدیدتر در بزرگسالی
- افزایش اعتماد به نفس کودکان با حفظ ظاهر خوب دندان‌ها
- زیباتر شدن لبخند کودک
البته تضمینی وجود ندارد که با انجام ارتودنسی پیشگیری دیگر در زمان بزرگسالی به ارتودنسی نیازی نباشد. در مواردی اختلالات به نوعی هستند که علاوه بر ارتودنسی در زمان کودکی، فرد مجبور است در زمان بزرگسالی نیز دوباره برای تکمیل درمان اقدام کند. البته انجام ارتودنسی در زمان کودکی به طور قطع درمان در بزرگسالی را ساده‌تر، کم هزینه‌تر و در مواردی کوتا‌ه‌تر می‌کند.
البته راضی کردن کودک و متقاعد کردن او برای انجام درمان ارتودنسی شاید کار ساده‌ای نباشد. در هر صورت قرار است یک وسیله روی دندان‌های کودک گذاشته شود که ممکن است نتواند به سادگی آن را بپذیرد. اما برای این کار نیز ارتودنتیست با تجربه از ترفندهایی استفاده می‌کند و والدین در این مورد نباید تسلیم خواسته کودک شوند و برای درمان اقدام نکنند.