انکوریج چیست؟
اساس درمان ارتودنسی همان طور که میدانید حرکت دندانها است. ممکن است فکر کنید دندانها ستونهایی محکم و بیحرکت هستند، اما این طور نیست. با ارتودنسی بسیاری اختلالات و به هم ریختگیها و به هم فشردگیهای دندانی با حرکت دادن دندانها انجام میشود. اما نکتهای که در این درمان مطرح است، حرکت دندانهایی است که نیازی به جا به جا شدن آنها نیست. در این موارد از شیوهای به نام انکوریج استفاده میشود. انکوریج را میتوان در واقع نقطه ثابت در اتودنسی دانست. Anchorage به معنای لنگر است که البته ناگفته نماند عملکرد آن نیز کاملاً شبیه به لنگر کشتی است و در مقابل حرکت مقاوت میکند.
روشهای انکوریج در ارتودنسی
یکی از سادهترین راههای انکوریج کردن دندانها افزایش تعداد دندانها و بستن آنها به شکل عدد 8 انگلیسی است. سطح تماس و تعداد ریشههای دندانها بر اندازه انکوریج تأثیر گذارند. مقدار انکوریج در جا به جایی دندانها تک ریشه متغیر است. میتوان گفت نیرویی که بر دندانها اعمال میشود از تعداد ریشه دندانها مهمتر است. نتیجه این که اندازه انکوریج یک دندان تک ریشه نسبت به سه ریشه کمتر است.
برای رسیدن به هدف کنترل حرکت ناخواسته دندانها میتوان از وسایل خارج دهانی یا داخل دهانی استفاده کرد که ممکن است معایبی مانند همکاری نکردن بیمار و ناکارآمدی انکوریج را به همراه داشته باشد. محل قرار گرفتن این وسایل با توجه به وضعیت پریودنتال و بیومکانیکال دندانها در نظر گرفته میشود.
دستگاههای داخل دهانی
دستگاههای لنگر موقت (TADS): پیچهایی کوچک به نام مینی اسکرو هستند که در استخوان فک جای میگیرند و به عنوان نقطه ثابت به کار میروند. چون این پیچها خیلی کوچک هستند و تنها با تزریق بی حسی در استخوان گذاشته میشوند. جنس آنها استیل است و به راحتی پس از اتمام کار از دهان خارج میشوند.
فنرهای Up righting: این فنرها با هدف انکوریج در ناحیه پره مولرهای اول همراه با Coil Spring و دستگاه Nance برای عقب رفتن مولرها به کار میروند. بعد از جای گرفتن در Vertical SLOT براکت پره مولر فعال و موجب حرکت Torque ریشه میشوند. آنها علاوه بر مقاومت دندان پره مولر در برابر نیروهای مزیالی، موجب گشتاوری در طرف عقربههای ساعت و حرکت دیستالی تاج پره مولر خواهند شد.
دستگاه Nance: این دستگاه که با هدف انکوریج دندانها استفاده میشود، تکمهای اکریلیت دارد که در عمیقترین بخش پالیت قرار میگیرد. دو بخش قوسی شکل آن به قسمت پالاتال بندهای مولرهای فک بالایی جوش میخورند یا درون تیوبهای پالاتال گذاشته میشوند. باید اشاره کرد عمق و شکل پالیت نقش مهمی دارد. اگر پالیت در بخش قدامی تیوبهای پالاتال باشد، دستگاه Nance ممکن است دچار لغزش شود که برای حفظ آن پالیتهای عمیق و باریک کاربرد دارند. این دستگاه بهتر است پهن باشد تا بخش قدامی پالیت را پوشش دهد. ممکن است موجب سوراخ شدن مخاط پالیت شود که در این صورت انکوریج کافی اتفاق نخواهد افتاد. غشای مخاطی پالیت در برابر دستگاه Nance مقاوم است و بافت کرتینیزه ضخیم دارد و در برابر نیروهای مداوم زیاد مقاوم نیست. به همین دلیل در اثر تحریک و رعایت نکردن بهداشت احتمال ایجاد التهاب وجود دارد.
دستگاه Sliding Jig: این دستگاه همراه الاستیکهای بین فکی یا داخل فکی به کار میرود و ترکیبی از وایر 0.7 میلی متر همراه با هوک است که در امتداد وایر اصلی حرکت میکند و نیروی Cl II الاستیک را مستقیم به دندان مولر انتقال میدهد.
انکوریج با استخوان کورتیکال: جا به جا کردن دندانها در استخوان ترابکولار آسانتر از کورتیکال است. اگر ریشه دندانهای انکور در برابر استخوان کورتیکال قرار گیرند، مقاومتشان را نسبت به حرکت بالا میبرند. همچنین، حرکت Lingual Root Torque در دندان کانین فک پایین موجب راحت شدن حرکت آن به عقب میشود.
دستگاههای خارج دهانی
دستگاههای خارج دهانی نیز برای این کار بسیار مناسب هستند. برای پیشگیری از حرکت به طرف جلوی دندانهای خلفی تقریباَ ۳۰۰ تا ۳۵۰ گرم نیرو نیاز است. هدگیر سرویکال و هدگیر High Pull از دستگاههای خارج دهانی هستند که در موارد لزوم از آنها استفاده میشود. تسمه هدگیر روی چانه یا پیشانی بیمار قرار میگیرد و باید روزی ۱۲ ساعت استفاده شود. هدگیرها این مشکل را دارند که وابستگی بسیار زیادی به همکاری بیمار دارند، یعنی اگر بیمار همکاری لازم را نداشته باشد موفقیتی در درمان به دست نمیآید.