به طور کلی یک فرد سالم باید بتواند با دهانی بسته و از طریق بینی تنفس کند. در صورتی که تنفس از طریق بینی انجام نشود، باید انتظار بروز بیماری های مختلفی را داشت. تنگ شدن فک بالا، بروز اختلال در رشد دندان ها، پوسیدگی دندان ها، داشتن خوابی بی کیفیت و نامنظم، کسالت، سردرد، بد بو شدن دهان، رشد نامتناسب فکین و… از جمله شایع ترین مشکلات تنفس دهانی به شمار می رود.
همان طور که می بینید تنفس دهانی می‌تواند با تاثیرات و مشکلات عدیده ای همراه باشد. لذا به والدین توصیه می شود که به نحوه تنفس کودکان خود توجه ویژه داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه اختلالی در این زمینه به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایند.
چطور متوجه شوم که کودک من به تنفس دهانی دچار است؟
عده ای از والدین می گویند از آنجایی که ما و کودکمان در یک زمان به خواب می رویم، چگونه می‌توانیم به تنفس دهانی وی پی ببریم؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: می‌توان با توجه به یک سری ویژگی ها و فاکتورهای کوچک به این مشکل پی برد. داشتن دندان های متراکم و شلوغ، خر و پف شبانه، داشتن لب های خشک، آسم شبانه، خواب آلودگی در طول روز، سرماخوردگی های مکرر، عفوت سینوس‌ها و گوش از جمله اصلی ترین ویژگی هایی است که بیانگر تنفس دهانی در کودک است.
آیا ارتودنتیست می‌تواند در درمان تنفس دهانی نقش مهمی ایفا کند؟
عده ای از افراد تصور می‌کنند با کمک درمان ارتودنسی فقط می‌توان نامرتبی دندان ها را درمان کرد. در صورتی که دامنه این علم بسیار گسترده است و به کمک آن می‌توان بسیاری از معضلات و ناهنجاری ها را با دید علمی برطرف کرد. به طور کلی یک متخصص ارتودنسی ماهر می‌تواند مشکلات مختلف دهان و دندان بیماران را برطرف سازد، ساختار فکی بیماران را بهبود بخشد و نقش به سزایی در حل مشکلات تنفسی آنها ایفا کند. اگر چه برای حل پایه ای این مشکل باید از متخصصین گوش و حلق و بینی کمک گرفته شود، اما نمی‌توان منکر تأثیر و اهمیت متخصص ارتودنسی به منظور بهبود ساختار فکین و سلامت دندان ها شد.
با یک نگاه کلی به این نتیجه می رسیم که ارتودنتیست می‌تواند در درمان هر بیماری که به نوعی با دندان ها در ارتباط است، نقش موثری ایفا کند. وی نگاهی موشکافانه به زبان، گلو و دندان های بیمار دارد و می‌تواند از طریق علم ارتودنسی در بهبود وضعیت بیماران نقش داشته باشد.
تأثیر درمان ارتودنسی بر تنفس دهانی
متخصصین ارتودنسی به خوبی می‌دانند که چگونه و با کمک چه ابزاری مشکل تنفس دهانی را برطرف سازند. در صورتی که فک بالای بیمار باریک باشد، امکان تنفس دهانی شدت می‌گیرد. با کمک یکی از دستگاه‌های ارتودنسی به نام “اکسپنشن” می‌توان فکین را عریض کرد و این مشکل را اصلاح نمود. البته در صورتی که تنفس دهانی از دوران کودکی تا پس از دوران بلوغ ادامه داشته باشد، باید انتظار عوارضی همچون تنگی فک بالا و حتی انحراف بینی را داشت. اگر چنین عوارضی در بیمار هویدا شود، تنفس دهانی بیش از گذشته شدت می‌گیرد.
از دیگر اثرات مثبت عریض کردن فکین، می‌توان به باز شدن راه سینوس‌ها اشاره کرد. در صورتی که سینوس‌ها باز شوند، می‌توان عملکرد تنفس را بهبود بخشید و تنفس دهانی را به تنفس طبیعی تبدیل کرد.
البته ناگفته نماند که متخصصین ارتودنسی به بیماران توصیه می‌کنند، پس از اتمام درمان ارتودنسی به منظور بررسی دقیق شرایط خود به یک متخصص گوش، حلق و بینی نیز مراجعه نمایند تا از بروز مشکلات و ناهنجاری‌های احتمالی جلوگیری شود. در برخی از مواقع تنفس دهانی از احتقان بینی و پولیپ نشات می‌گیرد که در چنین شرایطی می‌توان با تشخیص و درمان متخصص گوش، حلق و بینی به آسان ترین حالت ممکن به شرایط مطلوب رسید.
توجه به این نکته ضروری است که با درمان به موقع می‌توان تا حد بسیار زیادی خسارات ناشی از تنفس دهانی را کاهش داد. لذا توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده تنفس دهانی در کودکان و یا خودتان از نظرات و تشخیص صحیح یک متخصص ارتودنسی متبحر بهره‌مند شوید.