دندان‌های نهفته به دندان‌هایی می‌گویند که درون لثه تشکیل می‌شوند اما به دلایل مختلف نمی‌توانند از لثه بیرون بزنند. بارزترین مثال دندان نهفته که اغلب ما با آن آشنا هستیم، دندان‌های عقل هستند. معمولاً به دلیل کوچک بودن فک، اغلب آدم ها نیاز به جراحی دندان نهفته عقل خود دارند. در ادامه با انواع دندان عقل نهفته آشنا می‌شویم.
کدام دندان‌ها نهفته می‌شوند؟
سه نوع از دندان‌ها پتانسیل نهفته شدن را دارند. در ابتدا دندان‌های عقل، سپس دندان‌های نیش و آسیاب کوچک قابلیت تبدیل شدن به دندان‌های نهفته را دارند.
نهفتگی دندان عقل: دندان عقل یا مولر سوم، آخرین دندانی است که در سنین بزرگسالی رویش می‌کند. همه افراد 4 دندان عقل در انتهایی ترین بخش دهان خود دارند. دندان‌های عقل معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی رویش می‌کنند. در صورتی که فضای کافی برای رویش دندان‌های عقل وجود نداشته باشد، دندان عقل نهفته ایجاد می‌شود. گاهی اوقات به دلیل پر شدن فضای بیرونی دندان عقل، توسط دندان‌های کناری، موقعیت رویش برای دندان عقل ایجاد نمی‌شود.
نهفتگی دندان نیش: معمولاً دندان‌های نیش فک بالا، بیشترین میزان نهفتگی دندان در بین دندان‌های نیش را دارند. دندان‌های نیش، دندان‌های مستحکمی هستند که ریشه‌های بلندی در فک دارند. این دندان‌ها معمولاً در سن سیزده سالگی کاملاً رویش می‌کنند و جزو آخرین دندان‌های ناحیه جلوی دهان هستند که می‌رویند.
نهفتگی دندان آسیاب کوچک: یکی دیگر از دندان‌هایی که دچار نهفتگی می‌شود، دندان‌های آسیاب کوچک هستند. نهفتگی این دندان نیز همچون دندان نیش، در سنین پایین قابل تشخیص است و با انجام ارتودنسی و عمل جراحی، می‌توان آن را به جایگاه اصلی‌اش بازگرداند.
چگونه می‌توان از نهفتگی دندان‌ها آگاه شد؟
از سن 7 سالگی می‌توان از موقعیت دندان‌ها مطلع شد. با انجام یک رادیوگرافی از دندان‌ها، دندان‌های نهفته مشخص می‌شوند. از آن جایی که در سن سیزده سالگی دندان‌های نیش باید رویش کنند، اگر در این سن رویش دندان‌های کودکانتان به تعویق افتاد، حتماً به دندانپزشک برای خارج سازی این دندان مراجعه کنید. دندان‌های عقل نیز در سنین بالای 17 سال، قابلیت تشخیص دارند.
با ارتودنسی می‌توان دندان نهفته را درمان کرد؟
دندان نهفته به ویژه دندان نهفته نیش به سادگی با انجام عمل جراحی لثه، دیده می‌شوند و سپس با انجام ارتودنسی، دندان نهفته، مسیر خود را می‌یابد اما پیش از انجام جراحی باید با کمک ارتودنسی فضای کافی برای رویش و بیرون زدن این دندان ایجاد کرد. درواقع براکت های ارتودنسی فضای لازم در قوس دندانی را ایجاد می‌کنند و سپس با انجام جراحی و ارتودنسی، دندان نهفته نیش به سمت بیرون هدایت می‌شود. برای هدایت دندان نهفته به سمت جایگاه اصلی، زنجیری به سیم ارتودنسی و براکتی که روی دندان نهفته چسبیده است، متصل می‌شود. آرچ وایر که نام این زنجیر طلایی است با ایجاد فشار، دندان نهفته را به سمت بیرون می کشد و در نهایت، این دندان به جایگاه اصلی‌اش باز می‌گردد.
همه انواع دندان‌های نهفته را می‌توان با این روش به جایگاه اصلی بازگرداند اما معمولاً این روش برای دندان نهفته نیش کاربرد دارد چرا که ریشه دندان‌های نیش بزرگ است و مقاومت بالایی دارند. انجام این روش برای دندان‌های آسیاب بزرگ و عقل، دشوارتر خواهد بود.
چه مدت زمان لازم است تا دندان نهفته به جایگاه اصلی‌اش باز گردد؟
از آن جایی که تغییرات حرکتی دندان‌ها در هر ماه حدوداً یک تا دو میلیمتر است، معمولاً بیش از یک سال زمان لازم است تا دندان نهفته، در جایگاه اصلی خود قرار گیرد.
چرا باید دندان‌های نهفته را فوراً خارج کرد؟
دندان‌های نهفته را بر اساس موقعیت دندانی، ارتودنسی می‌کنند و در شرایط دیگر، با کشیدن و جراحی، به آن‌ها خاتمه می‌دهند. از آن جایی که این دندان‌ها ممکن است در صورت عدم خارج سازی منجر به عفونت، کیست، تومور و شکستگی استخوان فک شوند، باید فوراً اقدام به خارج سازی آن کرد. از طرفی این خارج سازی باید در سنین پایین‌تر انجام شود چرا که در سنین بالا احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، فشار، دیابت، عدم تراکم استخوان و جوش خوردن فک ها را شاهد هستیم.