فک و ناهنجاریهای مرتبط با آن
یکی از قسمت های صورت که به دلیل شرایط خاص و موقعیت قرارگیری بسیار حساس نیز به نظر میرسد، فک است. فک علاوه بر آن که از نظر ظاهری بر صورت تأثیر میگذارد، بسیاری از عملکردهای حیاتی انسان از جمله تکلم، تغذیه و تنفس را نیز کنترل میکند. متأسفانه مشکلات و ناهنجاری های فک در بین مردم بسیار شایع است. این مشکلات در گذشته تنها به وسیله جراحی برطرف میشد، اما امروزه درمان های دیگری از جمله ارتودنسی برای رفع مشکل فکین توسط ارتودنتیستها استفاده می شود. ارتودنسی با توجه به شدت ناهنجاری در فکها میتواند به عنوان درمان قطعی و یا مکمل در برطرف کردن ناهنجاری های مربوط به فک ها استفاده شود.
کراس بایت چیست؟
یکی از اختلالاتی که در فکین و دهان اتفاق میافتد، کراس بایت است. کراس بایت فراتر از یک ناهنجاری زیبایی است و میتواند مشکلات زیادی را برای سلامت انسان از جمله ایجاد اختلال در تنفس و تغذیه ایجاد کند.
عوامل مختلفی میتوانند باعث ایجاد کراس بایت در فرد شوند. یکی از این عوامل ژن ها هستند. اگر والدین شما مبتلا به ناهنجاری کراس بایت باشند، به احتمال زیاد این مشکل برای شما نیز پیش خواهد آمد. همچنین، رشد نامتعادل فکین که ترکیب دندان ها و صورت را بر هم میزند نیز از عوامل ایجاد کراس بایت است. جالب است بدانید لوزه سوم نیز عامل پدید آمدن کراس بایت است، به واسطه این مشکل فرد نمیتواند از طریق بینی تنفس کند و این امر باعث میشود زبان در جای اصلی خود قرار نگیرد و در رشد فکها اختلال پدید بیاید.
کراس بایت اختلالات بیشماری را برای فرد مبتلا به وجود میآورد. در این ناهنجاری احتمال از بین رفتن دندانها به شکل زود هنگام وجود دارد، در حالی که فردی که مبتلا به کراس بایت است در معرض از بین رفتن لثهها نیز قرار دارد. کراس بایت در نهایت اختلالات فکی شدید را ایجاد می کند که در ظاهر صورت تأثیر دارد، ضمن اینکه مشکلاتی را برای جویدن به وجود میآورد.
اپن بایت به کدام دسته از ناهنجاریها اطلاق میشود؟
زمانی که دندانها به صورت عمودی همدیگر را پوشش ندهند، احتمال این که فرد به ناهنجاری اپن بایت مبتلا باشد وجود دارد. مسائل مختلفی وجود دارند که ابتلا به ناهنجاری اپن بایت را ایجاد و یا تشدید میکنند. اگر فرد عادت به ایجاد فشار در دندانهای خود بدون دلیل را داشته باشد، احتمال ابتلا به اپن بایت در او تشدید میشود. ناهنجاری اپن بایت مشکلات زیادی را برای افراد ایجاد میکند که از جمله آنها میتوان به از بین رفتن زود هنگام دندانها، ایجاد اختلال در جویدن و پدید آمدن مشکلات تغذیه ای و گوارشی، کاهش زیبایی صورت و ایجاد اختلال در عملکرد فکین اشاره کرد.
از منظر دانش ارتودنسی اپن بایت یکی از مشکلترین ناهنجاری هایی است که ارتودنتیست برای درمان با آن سر و کار دارد. در بسیاری از موارد ارتودنتیست با مشورت جراح فک و زیبایی، ارتوسرجری را برای حل مشکلات این دسته از بیماران پیشنهاد میدهد.
مکیدن انگشت و استفاده از پستانک و شیشه در کودکی می تواند از عوامل ایجاد کننده ناهنجاری اپن بایت در هنگام بلوغ باشد.
آیا با ارتودنسی میتوان مشکلات ناشی از اپن بایت و کراس بایت را برطرف کرد؟
ارتودنسی تاکنون در درمان بسیاری از مشکلات و ناهنجاریهای مرتبط به فکها و دندانها موفق عمل کرده است. از این رو میتوان به آن به عنوان راهکاری برای حل ناهنجاری اپن بایت فکر کرد. ارتودنتیستها پس از تشخیص این مشکل در فرد برای او استفاده از درمان ارتودنسی را تجویز میکنند. در حل مشکل اپن بایت زمان مسئله ای حیاتی است که ارتودنتیست معالج باید دقت زیادی به آن داشته باشد.
برای درمان کراس بایت تنها در صورتی که یک دندان دچار این ناهنجاری باشد ارتودنتیست براکت و نگهدارنده را تجویز مینماید. اگر ناهنجاری وسیعتر باشد، باید کراس بایت را به وسیله اکسپاندر درمان کرد.