دندان‌های اضافه و نهفته
دندان‌ها همیشه مرتب و سر جای خود از لثه بیرون نمی‌آیند. از ناهنجاری‌های فکی و دندانی می‌توان به وجود دندان‌های نهفته یا اضافه در دهان اشاره کرد. هر دو این مشکلات دندانی ناراحتی‌هایی را برای بیمار به وجود خواهند آورد که همین مسئله موجب می‌شود برای درمان آن اقدام شود. متأسفانه در اکثر موارد کشیدن دندان راه حل این مشکلات است، البته این کار باید بعد از معاینات و بررسی‌های لازم توسط متخصص انجام شود.
دندان اضافه چیست؟
رشد دندان‌های اضافی در 15/0 تا 9/3 درصد افراد شایع است. این مشکل می‌تواند ارثی باشد، اما الگوی مشخصی برای آن وجود ندارد. مردان دو برابر زنان به این مشکل گرفتار می‌شوند. جالب است که دلیل بروز این مشکل کاملاً مشخص نیست. برخی رشد آن را در اثر فعالیت بیش از حد دنتال لامینا می‌دانند. 2/22 درصد بیمارانی که شکاف لب و یا کام دارند، دندان اضافی در قسمت‌های آسیب دیده آنها مشاهده می‌شود.
این نوع دندان‌ها بر اساس شکل به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
تکمیلی: این دندان‌ها در توالی رشد دندان‌ها دیده می‌شوند و مانند دندان‌های طبیعی‌اند و به طور معمول دندان کناری آسیای کوچک یا آسیا هستند.
زگیلی: این دندان‌ها خیلی کم ظاهر می‌شوند و دو طرفه هستند و دو یا چند نوک تیز برجسته دارند.
مخروطی: این دندان‌ها با مخروطی شکل بودن تاج شناخته می‌شوند.
ادونتوما: به دو شکل کمپوند و کمپلکس است. کمپوند دندان‌های اضافی متعددی‌‌اند که مانند گروهی از دندان‌های کوچک بغل هم دیده می‌شوند و کمپلکس توده‌ای از ساختارهای دندانی مانند مینا، ساروج و عاج است که شباهتی به دندان ندارند.
مشکلاتی که دندان‌های اضافی در پی دارند و درمان آنها
- اختلال در رشد دندان‌های دائمی و همچنین چرخش، جا به جایی و نامرتبی آنها
- فاصله افتادن میان دندان‌ها یا بسته شدن زود هنگام فضاهای میان دندانی
- منحرف شدن تاج و ریشه دندان
- به هم فشرده شدن بیش از اندازه دندان‌ها
- احتمال ایجاد کیست در لثه‌ها
- رشد دندان‌ها داخل حفره بینی
این دندان‌ها می‌توانند بر روی دندان‌های دیگر تأثیر منفی داشته باشند و مانع بیرون آمدن دندان‌ها و نهفته شدن آنها شوند. تشخیص رویش این دندان‌ها می‌تواند از طریق روش بالینی یا رادیوگرافی باشد. درمان این مشکل خارج کردن آنها از دهان است.
دندان نهفته چیست؟
دندان‌های نهفته همان دندان‌هایی هستند که رویشی ندارند و درون استخوان فک باقی می‌مانند. این‌ها دندان‌هایی هستند که باید از استخوان و لثه خارج شوند و رشد کنند، اما با گذر زمان اتفاقی نمی‌افتد و به همان شکل می‌مانند. علت آن را می‌توان وجود مانع بر سر راه رشد آنها دانست که می‌تواند استخوان، لثه یا دندان‌های کناری باشد.
البته علت دیگر می‌تواند کشیدن زود هنگام دندان‌های شیری باشد که موجب جا به جا شدن دندان‌های کناری می‌شود و فضای کافی برای رویش دندان‌ها را از آنها می‌گیرد. بزرگ بودن دندان‌ها نسبت به فک نیز می‌تواند چنین مشکلی را ایجاد کند.
درمان دندان‌های نهفته
اگر دندان نهفته در جایی باشد که نتوان آن را در مسیر صحیح هدایت کرد، تنها راه درمان خارج کردن این دندان از دهان است. اما اگر امکان هدایت کردن آن وجود داشته باشد، بهتر است پیش از کشیدن اقدامات دیگری انجام شود.
ابتدا ارتودنتیست قوس فک را در صورت نیاز برای دندان آماده می‌کند. اگر دندان همچنان نتواند رویش یابد، به کمک جراحی جای لازم برای رشد دندان و قرار گرفتن دستگاه‌های ارتودنسی باز می‌شود.
دندان عقل بیشتر از هر دندان دیگری احتمال نهفتگی دارد که به علت کمبود فضا رخ می‌دهد. به طور معمول این دندان‌های عقل نهفته با جراحی کشیده و از دهان بیرون آورده می‌شوند.
البته دندان‌های نیش نیز ممکن است دچار نهفتگی شوند. دندان نیش باید در موقعیتی خاص رشد کند و مسیر پیچیده‌ای را برای رویش پشت سر بگذارد و به همین دلیل عوارض کمبود فضا برای رشد ممکن است آنها را دچار این مشکل کند.