تقارن در ظاهر انسان، اهمیت ویژه‌ای دارد. چه بسا این تقارن مربوط به صورت و دندان‌ها شود. متأسفانه نوعی ناهنجاری دندانی و فکی وجود دارد که منجر به عدم تقارن در دندان‌ها و اجزای صورت می‌شود. دندان‌های نامتقارن نه تنها لبخند را نازیبا می‌کنند، بلکه بر روی اجزای چهره تأثیر می‌گذارند. اگر این عدم تقارن مربوط به فک باشد، یک طرف صورت بزرگتر از طرف دیگر خود را نشان می‌دهد. یکی از چشم‌ها نیز کوچکتر از چشم دیگر خواهد شد. همه این مشکلات تنها به دلیل عدم تقارن دندان‌ها و مشکلات فکی به وجود می‌آید. شاید در گذشته‌ها این مشکل راه حلی نداشت اما امروزه با انجام ارتودنسی و جراحی فک، راه حلی مناسب برای رفع این ناهنجاری به وجود آمده است.

آیا بعد از ارتودنسی دندان‌ها قرینه می‌شود؟

هدف از ارتودنسی، مرتب کردن دندان‌ها و قرینه سازی آن‌ها است. بله با کمک روش‌های ارتودنسی می‌توان دندان‌های قرینه‌ای را ایجاد کرد و لبخند را به لب بیماران بازگرداند البته این به شرطی است که دندان‌های نامتقارن تنها به دلیل برهم ریختگی دندانی به وجود آمده باشند. در صورتی که این مشکل به دلیل ناهنجاری فکین به وجود آمده باشد، روش درمان کمی متفاوت تر از یک ارتودنسی ساده خواهد شد.

چه زمانی دندان‌های نامتقارن به وجود می‌آیند؟

• ممکن است دندان‌های نامتقارن در دوران بلوغ ایجاد شوند. در این دوره، فک در دو طرف صورت با رشد نابرابر خود، باعث برهم ریختگی تقارن دندانی می‌شود. برای پی بردن به این عارضه نیاز به رادیوگرافی خواهیم داشت.
• گاهی اوقات دندان‌های نامتقارن به دلیل عدم رویش دندان در بخش‌های عقب‌تر دهان به وجود می‌آیند. در این صورت جایگاه خالی دندان توسط دندان‌های دیگر پر می‌شود و باعث حرکت کردن سایر دندان‌ها می‌شوند. زمانی که فرد دندان‌هایش را روی هم می‌گذارد، عدم تقارن دندانی دیده می‌شود.
• میکروزومی همی فاسیال یکی دیگر از دلایل نامتقارنی دندان‌ها است. در این صورت، نیمه پایینی یک طرف صورت، به خوبی رشد نمی‌کند و باعث ایجاد نامتقارنی دندانی می‌شود. میکروزومی همی فاسیال، دومین نقص مادرزادی صورت است که در برخی افراد ایجاد می‌شود.
• نامتقارن بودن دندان‌ها ممکن است از برهم ریختگی شدید دندان‌ها ایجاد شود. در این صورت دندان‌های برهم ریخته، هر کدام به یک سمت قرار می‌گیرند و اگر خط فرضی قرینه بودن را رسم کنیم، دندان‌ها روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند.

دندان‌های نامتقارن چگونه قرینه می‌شوند؟

در ابتدا تمام دندان‌های بیمار پیش از انجام هر اقدامی، ترمیم می‌شود. زمانی که شرایط ارتودنسی مهیا شد، فرد با توجه به یک طرح درمان، ارتودنسی را آغاز می‌کند. در این طرح که برای هر فردی متناسب با شرایط وی، برنامه‌ریزی می‌شود، روش درمان دندان‌های نامتقارن ارائه می‌شود. ممکن است این روش با یک ارتودنسی ساده، پاسخگوی رفع نامتقارنی دندان‌ها باشد اما گاهی برای رفع این ناهنجاری نیاز به جراحی فک خواهیم داشت. بدین ترتیب در ابتدا ارتودنسی انجام می‌شود و پس از کسب شرایط لازم برای جراحی فک، جراح فک که با ارتودنتیست هماهنگ شده است، این جراحی را انجام می‌دهد.

لازم به ذکر است که اگر اختلالات فکی و عدم تقارن دندان‌ها در کودکی تشخیص داده شود، به راحتی می‌توان بدون انجام جراحی‌های سختی همچون جراحی فک، به این مشکل خاتمه داد. در دوره کودکی انجام ارتودنسی، نتیجه مطلوب‌تر و راحت‌تری خواهد داشت. چرا که رشد استخوان‌های فک کودک قابل کنترل است و از طرفی، دندان‌های کودکان ساده تر جابجا می‌شوند البته این بدین معنا نیست که انجام ارتودنسی به سن خاصی مربوط می‌شود. در همه سنین تا زمانی که شرایط درمان ارتودنسی را داشته باشید، می‌توانید از این درمان استفاده کنید.

چرا باید دندان‌های نامتقارن را قرینه کرد؟

اولین و مهمترین دلیل برای انجام این درمان، زیبایی است. افرادی که از دندان‌های نامتقارن رنج می‌برند، از ظاهر خود راضی نیستند و معمولاً دچار کمبود اعتماد به نفس می‌شوند. از طرفی جویدن و گاز زدن با این دندان‌ها، دشوار است و ممکن است مشکلات گوارشی را در این افراد به وجود آورد. مشکلات گوارشی زمینه ساز بسیاری از بیماری‌ها است. از این رو اگر از دندان‌های نامتقارن رنج می‌برید، فوراً به یک ارتودنتیست مراجعه کنید.

نامرتبی دندان‌ها 

همواره لبخند به لب داشتن مورد تحسین قرار گرفته و همه ما می‌دانیم زیبایی چهره با لبخند افزایش پیدا می‌کند، بنابراین برای داشتن لبخندی زیبا به فاکتورهایی نیاز داریم که مهم‌ترین آن داشتن دندان‌های مرتب و درخشان است.

به دلایل مختلف برخی افراد دندان‌های صاف و مرتب ندارند و از رنگ زرد آنها نیز رنج می‌برند که در این صورت باید به فکر درمان و راه چاره باشند.

سطح ناصاف دندان‌های نامرتب فقط ظاهر و زیبایی افراد را به چالش نمی‌کشند، جویدن غذا سخت شده، فرد را دچار مشکلات گوارشی می‌کند، از طرف دیگر به راحتی تمیز نمی‌شوند و باعث بوی بد دهان می‌شوند.

خوشبختانه با پیشرفت روزافزون علم دندانپزشکی و همچنین پیشنهادهای متنوع متخصصان زیبایی، برای داشتن لبخند زیبا که دندان‌های سفید و مرتب شما بدرخشد، هموار شده است. افراد با ظاهری آراسته و زیبا دارای آرامش و اعتماد به نفس بیشتری هستند و این نکته در روند زندگی و فعالیت‌های اجتماعی فرد تأثیر شگرفی دارد.

  

نکاتی درباره درمان‌های غیر از ارتودنسی برای نظم بخشیدن به دندان‌ها

• یکی از روش‌های مرتب کردن دندان، تراشیدن و پر کردن دندان با مواد ترمیمی است. به این شکل که دندان‌های بیرون زده را می‌تراشند و دندان‌های فرو رفته و کوتاه‌تر را با کامپوزیت پر، صاف و مرتب می‌کنند.
• روش درمانی دیگری که این روزها برای مرتب کردن دندان، طرف داران زیادی دارد، استفاده از کامپوزیت و باندهایی با ویژگی کاربردی‌تر است که نگرانی بیماران را در زمینه سلامت دندانشان برطرف می‌کند، زیرا نیازی به تراش دندان ندارد.
• مواد جدیدی که دندانپزشکان اخیراً از آنها استفاده می‌کنند حاوی فلوراید بوده و سطح دندان‌ها را به طور یکسان پر می‌کنند به این ترتیب دندان‌های درخشان و یک دستی خواهید داشت.
• اغلب متخصصان دندانپزشک با مرتب کردن دندان‌ها بدون ارتودنسی مخالفند، چون معتقدند تراشیدن و از بین بردن سطح مینای دندان، موجب پوسیدگی می‌شود و عمر آنها را کاهش می‌دهد.

درمان دندان‌های نامرتب با ارتودنسی

بهترین راهی که برای مرتب کردن دندان‌های کج و معوج به ذهن می‌رسد، درمان از طریق ارتودنسی است. با این روش ریشه و تاج دندان از جای خود حرکت می‌کند و به مرور زمان مرتب می‌شود.

عارضه نامرتبی دندان در افراد متفاوت است و درجه‌های مختلفی دارد، بنابراین، طول درمان به روش ارتودنسی برای هر فرد بین 1 تا 2 سال متغیر است.

ارتودنسی برخلاف گفته‌های متداول محدودیت سنی ندارد، اگر در سن رشد انجام شود موجب تغییر در رشد دو فک می‌شود و در سن بالاتر به دلیل این که استخوان‌ها رشد کرده‌اند، طول درمان کمی طولانی تر خواهد بود.

برای ظاهر ناخوشایند پلاک‌های ارتودنسی چاره‌ای اندیشیده شده است و نوع شفاف آن وجود دارد که بیماران در سنین بالا ترجیح می‌دهند از آن استفاده کنند. این نوع پلاک‌ها از جنس پلاستیک و شفاف هستند و روش جدید بدون استفاده از سیم برای مرتب کردن دندان‌ها است و هنگام غذا خوردن می‌توانید به راحتی از دهانتان خارج کنید و بعد از غذا و مسواک زدن دوباره روی دندانتان بگذارید.

با انجام درمان ارتودنسی مهم‌ترین تأکید روی رعایت بهداشت دهان و دندان است و دقت، تمرکز و وسواس بیش از پیش بیمار ضرورت دارد. توجه داشته باشید ارتودنسی هم دارای معایبی است که شاید با دانستن آنها این روش درمانی را فراموش کنید و به سراغ درمان دیگری بروید.

ارتودنسی با وجود این که درمان مناسب و تأیید شده‌ای برای مرتب کردن دندان‌ها محسوب می‌شود، ایرادهایی دارد: از قبیل طولانی بودن مدت درمان، ظاهر ناخوشایند در طول درمان، احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات لثه در طی درمان که باید برای این موارد مراقبت‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شود.

در نهایت این ارتودنتیست یا دندانپزشک معالج است که با بررسی دندان‌ها تشخیص می‌دهد چه درمانی را برای فرد تجویز کند که دندان‌ها به خوبی مرتب شوند.