رعایت بهداشت ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طول دوره درمانی ارتودنسی امری ضروری است که در صورت عدم رعایت کردن، منجر به ایجاد مشکلاتی می شوند که هم از نظر سلامتی برای فرد مضر است و هم از نظر ظاهری به سیمای شخص آسیب می رساند. تغییرات منفی ظاهری در شکل دندان ها ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس افراد شده و ارتباطات اجتماعی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد. برای پیش گیری از بروز مشکلات جانبی در طول درمان ارتودنسی موارد بهداشتی زیر را رعایت کنید:

مسواک و نخ دندان:

لازم است پس از هر وعده غذایی با دقت فراوان دندان ها و مجموعه دستگاه ارتودنسی را مسواک بزنید و نخ بکشید. این کار به دلیل وجود براکت ها، سیم ها و کش های لاستیکی ممکن است کمی سخت باشد و زمان زیادی صرف کند. اما اگر به مشکلاتی که در اثر عدم رعایت بهداشت ارتودنسی پیش می آید توجه کنید، این  کار برای شما آسان خواهد بود. برای نظافت کامل دندان ها و دستگاه ارتودنسی مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نگه دارید و سعی کنید پرزهای مسواک را به تمام سطح دندان ها و اطراف براکت ها و سیم های ارتودنسی برسانید.

استفاده از دهان شویه و فلوراید موضعی:

شستن دندان ها با دهان شویه حاوی فلوراید به پیش گیری از پوسیدگی دندان ها کمک شایانی می کند. همچنین فلوراید تراپی زیر نظر دندانپزشک نیز در بهداشت دندان ها و پیشگیری از پوسیدگی دندان ها بسیار مؤثر است.

استفاده از مسواک مخصوص بین دندانی:

انواع مخصوصی از مسواک وجود دارد که برای نظافت کامل دندان ها در زمان درمان ارتودنسی ساخته شده است. این مسواک ها بسیار باریک هستند و می توانند فضای بین دندان ها و لا به لای دندان و سیم ها را نیز تمیز کنند.

 

نظافت کامل ارتودنسی های متحرک

اگر از ارتودنسی متحرک استفاده می کنید، لازم است که به طور مرتب آن را از دهان خارج کرده و کاملا تمیز کنید.

معاینات دوره ای:

طبق توصیه دندانپزشک به مطب مراجعه کنید تا میزان پیشرفت درمان و احتمال بروز عوارض جانبی بررسی شود .

تنظیم عادات مناسب تغذیه ای:

با حذف مواد قندی و  میان وعده های ناسالم می توانید احتمال پوسیدگی دندان ها را کاهش دهید. با توجه به این نکته که نظافت دندان ها با وجود دستگاه ارتودنسی سخت تر است، از مصرف تنقلات چسبنده ای مانند چیپس و پفک خودداری کنید. زیرا در صورتی که ذره ای از این مواد روی سطح دندان باقی بماند، به آسانی موجب تشکیل پلاک و پوسیدگی دندان ها می شود. علاوه بر این باقی ماندن ذرات غذا پشت براکت و سیم های ارتودنسی باعث بوی بد دهان نیز می شود. بنابراین لازم است عادت ناسالم خرده خوری ترک شود.

عوارض جانبی درمان ارتودنسی:

درمان ارتودنسی ممکن است در برخی افراد موجب بروز مشکلاتی در لثه بشود. همچنین به دلیل مشکل بودن رعایت بهداشت دندان ها در طول درمان ارتودنسی، ممکن است دندان ها مبتلا به جرم، پلاک و پوسیدگی شوند. همچنین ممکن است به دلیل عدم رعایت بهداشت و وجود جرم روی دندان ها، شکل براکت ها روی دندان نقش ببندد و پس از برداشتن براکت ها باز هم مشخص باشد، که تأثیر خیلی بدی روی ظاهر فرد می گذارد. با رعایت موارد بهداشتی، نظافت کامل دندان ها و عمل به توصیه های دندانپزشک می توانید دوره درمان ارتودنسی را با موفقیت و بدون عوارض جانبی طی کنید.

 

 انحراف فک

فک‌ها از اعضای مهم صورت هستند که هم در زیبایی مؤثرند و هم نقش مهمی در تنفس و غذا خوردن دارند. این اعضا ممکن است در اثر عوامل مختلف دچار ناهنجاری‌های گوناگون شوند. از جمله این ناهنجاری‌ها می توان به جلو آمدگی و عقب رفتگی فک بالا، انحراف، روی هم قرار نگرفتن دندان‌ها، فاصله بین دندان‌ها، دندان‌های روی هم قرار گرفته، چرخش دندان‌ها، اور بایت دندان، آندر بایت دندان و کراس بایت دندان را اشاره کرد. البته به جز آندربایت که به فک پایین مربوط است، فک بالا ممکن است دچار بیشتر این مشکلات شود.

انحراف فک بالا چیست؟

یکی از این مشکلات همان طور که اشاره کردیم انحراف فک بالا است. در این حالت خط میانی دندان‌های جلو فک بالا با خط مرکزی دندان‌های جلوی فک پایین در یک راستا نیستند. یعنی دندان‌ها روی هم قرار نمی گیرند. علاوه بر نازیبایی ممکن است فرد را دچار مشکلات شدیدتری نیز بکند و عوارضی داشته باشد که مجبور به درمان شود.

عوامل مختلفی ممکن است موجب انحراف فک بالا شوند. احتمال دارد این اختلال ژنتیکی باشد یا بر اثر حادثه یا ضربه این انحراف ایجاد شود. به جز اینها استفاده بیش‌ از اندازه از فک برای جویدن خوراکی‌های سفت و یا دیگر اشیای غیر خوراکی مانند مداد و خودکار می تواند موقعیت فک را عوض کند و موجب انحراف آن شود.

  

انحراف فک بالا چه مشکلاتی را برای فرد به دنبال دارد؟

این بیماری در مراحل پیشرفته می تواند به بروز مشکلاتی در جویدن، تنفس و خوابیدن منجر شود. البته درد و ناراحتی نیز در برخی افراد دیده شده است. در کل مشکلاتی نیز در زمینه رعایت بهداشت دهان و دندان برای آنها به وجود می آید. یعنی به دلیل مشکلات نمی توانند دندان‌های خود را خوب تمیز کنند و ممکن است بیشتر از بقیه دچار پوسیدگی دندانی شوند.

به همین جهت باید برای درمان آنها اقدام شود. روش‌های مختلفی برای درمان این ناهنجاری وجود دارد که با توجه به نوع مشکل، طرح درمان مورد نظر برای فرد در نظر گرفته می شود. این درمان‌ها شامل ارتودنسی و جراحی ارتوگناتیک می شوند. 

روش‌های درمان ناهنجاری‌ فک بالا

جراحی ارتوگناتیک

در موارد شدید انحراف فک از این جراحی استفاده می شود. جراح با کمک ابزارهایی مانند صفحه‌های مخصوص، اتصالات، پیچ و سیم جراحی انحراف فک را اصلاح می کند و شکل و ظاهر آن را بهبود می بخشد. به طور معمول جراحی زمانی توصیه می شود که ناهنجاری فک فعالیت‌های روزانه بیمار مثل غذا خوردن، صحبت کردن و خوابیدن را مختل کرده باشد.

پس از جراحی، بیمار باید به دستورات پزشک عمل کند. رژیم غذایی لازم باید رعایت و بیش از گذشته به بهداشت دهان و دندان توجه شود. ترمیم اولیه فک شش هفته پس از جراحی و بهبودی کامل تا ۱۲ هفته طول می کشد.

این جراحی کاملاً بی خطر است و توسط ارتودنتیست انجام می شود. وجود کمی درد و تورم بعد از جراحی طبیعی است که بر طرف می شود.

درمان انحراف فک بالا با ارتودنسی

براکت‌های ارتودنسی درمانی استاندارد برای انحراف فک هستند. در این درمان، دندانپزشک با استفاده از براکت‌های دندانی، دندان‌ها را جا به جا می کند و در طول زمان فک را در موقعیت صحیح خود قرار می دهد و فک تراز می شود.

براکت‌ها در انواع و اقسام گوناگون هستند که با توجه به مشکل و شدت انحراف برای بیمار تجویز می‌شوند. براکت‌های شفاف به دلیل این که روی دندان دیده نمی‌ شوند از بقیه پر طرف دار تر هستند.

در طی این درمان نیز بیمار باید از دندان‌های خود مراقبت بیشتری بکند. وجود براکت‌ها فرد را ملزم می‌کند که مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و دهان شویه را جدی بگیرد.