ناهنجاری کلاس III

اگر دندان‌ها در سلامت باشند، در جای خود قرار دارند و کارایی مهم آنها که جویدن است به خوبی انجام می‌شود. اما همیشه دندان‌ها مرتب و سالم نیستند و به دلایل گوناگون و تحت تأثیر عوامل مختلف ممکن است دچار ناهنجاری‌های فکی و دندانی شوند.

این مشکلات دارای درجه‌های مختلف هستند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• ناهنجاری‌های کلاس I
• ناهنجاری‌های کلاس II
• ناهنجاری‌های کلاس III

هریک از این ناهنجاری‌ها درمان خاصی خود را دارند. این احتمال وجود دارد که ترکیبی از این ناهنجاری‌ها و نواقص فکی وجود داشته باشد.

 

ناهنجاری کلاس I

این مشکل وقتی در فک‌ها ایجاد می‌شود که دندان‌ها در موقعیت صحیح و درست خود نباشند؛ یعنی فک‌ها در جای خود هستند، اما دندان‌ها نسبت به هم جایگاه درستی ندارند. اندازه دندان‌ها در این ناهنجاری ممکن است نسبت به فک بزرگ یا کوچک باشد. این نقص فکی جویدن را دچار اشکال می‌کند. به علاوه مشکلاتی که برای سلامتی دندان‌ها ایجاد می‌شود، نازیبا شدن چهره نیز یکی دیگر از عوارض این نقص‌ها است.

ناهنجاری کلاس II

فک بالای افراد دچار این ناهنجاری رشد بیشتر داشته و یا فک پایین رشد کافی نداشته است. به این ترتیب، در هر حالت فک پایین عقب‌تر قرار دارد و فک بالا حالت جلوزدگی دارد. این ناهنجاری نیز زیبایی چهره را با مشکل مواجه می‌کند.

ناهنجاری کلاس III

ناهنجاری کلاس سه از دو نوع دیگر نادرتر است و زمانی اتفاق می‌افتد که فک پایین رشد بیشتری داشته باشد. این نقص موجب می‌شود فرد در زمان جویدن مشکل داشته باشد. سلامت فرد نیز به این ترتیب در خطر است. در این بیماری، فک بالا عقب‌تر و فک پایین جلوتر دیده می‌شود. ظاهراً این مشکل ممکن است فقط دندان‌ها را درگیر کرده باشد، اما در استخوان‌های فکی هم علائمی قابل مشاهده است.

نیم رخ صورت این افراد تقریباً مقعر به نظر می‌رسد و فرم زیبایی ندارد. دندان‌های فک پایین این افراد برای جبران به سمت عقب متمایلند که موجب شلوغی دندان‌های فک پایین خواهد شد. این ناهنجاری به شکل فاصله گرفتن دندان نیش پایین از بالا در مسیر رو به جلو دهان یا بیش از اندازه جلو، آمدن دندان‌های عقبی پایین نیز نمود پیدا می‌کند.

درمان ناهنجاری‌ کلاس ۳

این بیماری در سنین پایین با ارتودنسی قابل درمان است، اما وقتی فرد بیمار بزرگ‌تر می‌شود و رشد می‌کند، درمان ارتودنسی به تنهایی کفایت نمی‌کند و در بیشتر موارد جراحی نیز باید انجام شود.

شدت مشکل نیز در درمان مؤثر است. این که محل اصلی درگیری کدام نواحی دندان، استخوان یا هر دو و فک بالا، پایین یا هر دو باشد درمان را متفاوت می‌کند.

در صورتی که این ناهنجاری به علت کوچکی فک بالایی بوده و بیمار نیز سن زیادی نداشته باشد، دستگاه‌های ارتودنسی خارج دهانی به خوبی می‌توانند آن را درمان کنند. از دستگاه‌های خارج دهانی که برای درمان این ناهنجاری استفاده می‌شوند می‌توان Face mask و Reverse Chin Cup را نام برد. دستگاه‌های کوچک داخل دهانی نیز با استفاده از تکنیک‌های جدید نقص جلو بودن فک بالا را بر طرف خواهند کرد.

همان طور که گفتیم وقتی فرد با این ناهنجاری بزرگ شود، به علاوه ارتودنسی به جراحی نیز نیاز خواهد داشت.

البته باید این نکته را خاطر نشان کرد که اگر ناهنجاری کلاس ۳ در اثر بزرگی فک پایین باشد، در هیچ سنی تنها با ارتودنسی قابل درمان نخواهد بود و جراحی حتماً باید انجام شود.

گاهی این مشکل ممکن است تنها در اثر لغزش دندان‌ها حین جفت شدن ایجاد شده باشد و با اصلاح شکل دندان‌ها مشکل حل ‌شود، اما تشخیص غلط و درمان نادرست آن ممکن است موجب ایجاد شکل واقعی این نقص شود. به همین دلیل انتخاب ارتودنتیست متخصص برای تشخیص درست و شیوه درمانی صحیح ضروری است.

رژیم غذایی در درمان ارتودنسی

یکی از مشکلاتی که بیماران تحت درمان ارتودنسی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند طولانی بودن این دوره است. بیشترین عامل مؤثر در نتیجه ارتودنسی رعایت بهداشت دهان و دندان توسط بیمار است. اما مراقبت از دندان‌ها تنها شامل بهداشت نمی‌شود و تأثیر تغذیه در این دوره را نیز نباید دست کم گرفت.

مراقبت از براکت‌ها دشوار است، به ویژه در روزهای اولیه که بیمار به حضور آنها عادت ندارد و می‌خواهد مانند قبل به خوردن ادامه دهد. اما این نکته مهم را باید بداند که انتخاب خوراکی‌ها و غذاها باید از روی سفتی، چسبندگی و نرمی آنها صورت گیرد. به همین دلیل، برخی از غذا منع مصرف دارند و مصرف برخی دیگر توصیه می‌شود.

البته این مشکلات مربوط به افرادی است که از براکت‌های ثابت استفاده می‌کنند، براکت‌های متحرک در زمان غذا خوردن از دهان خارج می‌شوند و مشکلات ارتودنسی ثابت را ندارند. لازم نیست بیماران زیاد به خودشان سخت بگیرند، کافی است نکاتی که در ادامه آمده است در زمان خوردن مد نظر داشته باشند تا بتوانند این دوره را به سلامت به پایان برسانند.

 

بیماران با وجود ارتودنسی چه مواد غذایی را نمی‌توانند بخورند؟

• مواد غذایی شیرین

یکی از مهم‌ترین مواد غذایی که طی این دوره باید با احتیاط مصرف شوند، شیرینی‌ها و خوراکی‌های شیرین هستند. خوردن غذاهای دارای مقدار شکر زیاد ممنوع است. مواد غذایی شیرین موجب از بین رفتن مینای دندان می‌شود که در نهایت به پوسیده شدن دندان‌ها منجر خواهد شد. تمیز کردن دندا‌ن‌ها و دهان با وجود براکت‌ها سخت‌تر از حالت عادی است و به همین دلیل بیمار باید به مصرف خوراکی‌ها در این زمان حساس باشد.

• مواد غذایی سفت

یکی دیگر از مواد غذایی مهم در طی درمان ارتودنسی خوراکی‌های سفت هستند. شکستن آجیل، یخ یا مواد سفت دیگر با دندان در این دوره ممنوع است. حتی در برخی موارد ممکن است موجب شکسته شدن و آسیب دیدن براکت‌ها شوند.

خوردن ذرت، آجیل، آب نبات و شکلات، آدامس، یخ و چیپس را در این دوره فراموش کنید و تا پایان درمان صبر کنید. گوشت‌های چسبیده به استخوان‌ها نباید با وجود وسایل ارتودنسی جویده شوند. گاز زدن سیب، هویج، نان باگت، بیسکویت و نان سفت و نان پیتزا را هم به بعد از درمان موکول کنید.

• مواد غذایی چسبنده

یکی دیگر از مواد غذایی که نباید در زمان ارتودنسی استفاده شوند، مواد خوراکی با خاصیت چسبندگی هستند. به عنوان مثال می‌توان آدامس، شکلات، تافی‌، کارامل‌، گز، سوهان، بلال و آبنبات را نام برد. این مواد به براکت‌ها می‌چسبند و موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند. همچنین ممکن است موجب آسیب دیدن براکت‌ها و سیم‌ها شوند.

چگونه می‌توان این مواد غذایی را مصرف کرد؟

با توجه به طولانی بودن دوره درمان، برای این که به بیمار خیلی سخت نگذرد، او می‌تواند مواد غذایی مورد علاقه خود را بخورد، اما نه به حالت معمول بلکه به شیوه‌ای متفاوت. یکی از بهترین راه‌ حل‌ها برای این بیماران تبدیل قطعات بزرگ خوراکی‌ها به قطعات کوچک است. آسیاب کردن آجیل‌ها، آب پز کردن هویج و مکیدن آب نبات و شکلات می‌توانند طی کردن این درمان را برای بیمار راحت‌تر کنند.

 

بیماران با وجود ارتودنسی چه مواد غذایی را می‌توانند بخورند؟

کیک‌ها و کلوچه‌های نرم و شیرینی‌های آردی آسیبی به براکت‌ها وارد نمی‌کنند. موز، سوپ، نان نرم، ماکارونی، نودل، برنج، پوره سیب‌ زمینی، اسفناج و پنیر از مواد غذایی هستند که بیمار با خیال آسوده می‌تواند از خوردن آنها لذت ببرد.

مصرف غلات، سبزیجات، میوه‌ها، پروتئین‌ها و لبنیات برای تمام افراد لازم است. در این دوره نیز فرد نباید از خوردن آنها غافل شود. همان طور که گفتیم خیلی از خوراکی‌ها را با ریز کردن و تبدیل کردن به قطعات کوچک‌تر می‌توان به راحتی مصرف کرد.

 

 ارتودنسی 

ارتودنسی را ترکیبی از علم دندانپزشکی و هنر اصلاح تناسب صورت و دندان‌ها می‌دانند. با این روش درمانی بسیاری از اختلالات و ناهنجاری فکی و نازیبایی‌ها به زیبایی تبدیل خواهند شد.

یکی از موارد مهمی که ذهن افراد را پیش از انجام درمان ارتودنسی به خود درگیر می‌کند، کاهش یا افزایش عمر دندان‌ها بعد از تمام شدن دوره است.

در این شیوه درمانی نیز مانند بسیاری از درمان‌ها عوامل بسیاری در طول عمر دندان‌ها تأثیر گذار هستند. اگر می‌خواهید بدانید امکان افزایش عمر دندان‌ها با ارتودنسی وجود دارد یا نه، این مقاله را بخوانید.

ارتودنسی، درمانی فراتر از زیبایی است

درمان با ارتودنسی می‌تواند دندان‌ها، بافت لثه و استخوان اطراف آنها را از گرفتاری‌ها و اختلالات بسیاری نجات دهد. یکی از مهم‌ترین اهداف این درمان، مرتب کردن و نظم بخشیدن به دندان‌ها است.

با استفاده از وسایل ارتودنسی و پخش مساوی نیرو به تمام جهت‌ها و کاهش فشار روی ریشه دندان‌ها، می‌توان این نظم را بر قرار کرد.

هدف ارتودنتیست از این درمان در مرحله نخست حفظ و تأمین سلامت دهان و دندان است. اما شرایط زندگی فردی و اجتماعی افراد بعد از درمان دندان‌ها به طور حتم تغییر خواهد یافت.

چگونه ارتودنسی موجب افزایش عمر دندان‌ها می‌شود؟

• تشخیص به موقع ناهنجاری‌ها فکی یا دندانی از وخامت بیشتر این مشکلات می‌کاهد.
• مراجعه هر چه سریع‌تر به دندانپزشکی به ویژه در سنین ۷ تا ۸ سالگی، می‌تواند در پیشگیری از مشکلات مؤثر باشد.
• وقتی دندان‌ها در جای خود قرار بگیرند، به این ترتیب حفظ بهداشت آنها و تمیز کردنشان نیز بهتر صورت خواهد گرفت.
• درمان حدود یک سال و نیم تا دو سال و نیم به طول می‌انجامد که برای حفظ روابط بین دندانی باید تا مدتی از پلاک نگهدارنده نیز استفاده شود.
• رعایت بهداشت در طی زمانی که فرد تحت درمان ارتودنسی است لازم است. عدم رعایت بهداشت پوسیدگی دندان‌ها و مشکلات لثه را به همراه خواهد داشت.
• خوردن غذاهای سفت نیز با وجود دستگاه‌های ارتودنسی در دهان کار درستی نیست.
• مراقبت از دستگاه‌های ارتودنسی و پلاک‌ها دوره درمان را کوتاه‌تر و دستیابی به نتیجه مطلوب‌تر را ممکن می‌کند.

 

مزایای ارتودنسی را بشناسید

• از مزایای این درمان می‌توان به بهبود سلامت و بهداشت دهان و دندان اشاره کرد.
• غذا خوردن و جویدن راحت‌تر از گذشته خواهد بود.
• اختلالات گفتاری و ادای کلماتی که پیش از این مشکل بود، اصلاح خواهد شد.
• با بر طرف کردن ناهنجاری‌ها مسواک زدن و کشیدن نخ دندان آسان‌تر خواهد بود.
• بیماری‌های لثه درمان خواهند شد.
• دندان قروچه و ساییدگی دندان‌ها در اثر درست قرار نگرفتن فک‌ها روی هم اصلاح خواهد شد.
• دندان‌های بیرون زده پیش از اعمال درمان در خطر آسیب هستند که بعد از درمان در امان خواهند بود.

 

عوارض ارتودنسی را بشناسید

• مهم‌ترین عامل ایجاد عوارض درمانی برای بیمار تحت درمان به مهارت ارتودنتیست وابسته است. تشخیص‌های نادرست می‌تواند شامل کشیدن بیجای دندان و به هم زدن نیم رخ بیمار باشد و یا منجر به ایجاد پوسیدگی‌ها و بیماری‌های لثه شود. این آسیب‌ها در مواردی قابل جبران نخواهند بود.
• انتظارات و توقعات بیمار از درمان باید منطقی و واقع بینانه باشد. وظیفه دندانپزشک معالج است که به طور کامل بتواند بیمار را از گرفتن نتیجه درمان توجیه کند.
• عدم رعایت بهداشت منجر به آسیب‌های شدید دهانی می‌شود و به هیچ عنوان بیمار نباید در آن کوتاهی کند.
• احتمال برگشت درمان نیز وجود دارد که البته به مواردی مانند نوع بیماری و ناهنجاری فکی بستگی دارد.
• احتمال کوتاه شدن طول ریشه در مقیاس میکروسکوپی نیز وجود دارد.
• ممکن است بیمارانی که به مشکلات فکی دچار هستند پس از پایان دوره به درمان‌های تکمیلی مانند جراحی فک نیز نیاز داشته باشند. این افراد در طی درمان دچار درد فک نیز خواهند بود.

نشست فصلی انجمن ارتودنتیست‌های ایران

حضور متخصصان ارتودنسی و رادیولوژیست‌های فک و صورت از سراسر کشور در دهمین نشست فصلی انجمن ارتودنتیست‌های ایران (سی بی سی تی در ارتودنسی)

این نشست فصلی در مرکز همایش‌های صدا و سیما در ۲۷ بهمن ۱۳۹۶ برگزار خواهد شد. متخصصان و رادیولوژیست‌های بسیاری آمادگی خود را برای حضور در این نشست اعلام کرده‌اند. سالن شیخ مفید از ساعت 9:30 تا 15 آماده پذیرایی از افراد شرکت کننده در این نشست خواهد بود.

برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های دفتر انجمن 86111814 و 09129338860 تماس حاصل فرمایید.