آیا تا به حال هنگامی که قصد مراجعه به دندان‌پزشکی را داشته‌اید، به تابلوی مطب دندان‌پزشکان و متخصصین ارتودنسی دقت کرده‌اید؟ اگر خوب توجه کرده باشید، روی بعضی از تابلوها عبارت متخصص ارتودنسی درج شده است، در حالی که روی تابلوهای دیگر عبارت جراح دندان‌پزشک، یا دندان پزشک عمومی نوشته شده است. آیا می‌دانید متخصص ارتودنسی و دندان‌پزشک عمومی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ در این مطلب به این موضوع خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
دندان‌پزشک عمومی در چه زمینه‌هایی آموزش می‌بیند؟
دندان‌پزشکی عمومی یک دوره دانشگاهی است که پس از قبولی در دانشگاه آغاز شده و به مدت شش سال ادامه می‌یابد. در این دوره علاوه بر دروس عمومی، دروس تخصصی دندان‌پزشکی مانند آناتومی، ایمنی‌شناسی، انگل‌شناسی، بافت‌شناسی، بیوشیمی، ژنتیک، فیزیولوژی، میکروب‌شناسی، آسیب‌شناسی دهان و فک و صورت، آناتومی دندان، بیماری‌های داخلی، فارماکولوژی، تغذیه، کنترل عفونت، گوش و حلق و بینی، بیولوژی دهان، جنین و بافت‌شناسی دهان، روش تحقیق، ویروس‌شناسی، فیزیک پزشکی، زبان تخصصی و علوم و فنون استفاده از وسایل و تجهیزات دندان‌پزشکی به صورت عملی به دانشجویان آموزش داده می‌شود.
همچنین در دوره عمومی دندان پزشکی، چندین واحد درسی مشتمل بر دندان‌پزشکی ترمیمی عملی و نظری، ارتودنسی عملی و نظری، دندان‌پزشکی کودکان عملی و نظری، رادیولوژی دهان عملی و نظری، پریودنتولوژی عملی و نظری، اندودنتیکس عملی و نظری، بیماری‌های دهان و تشخیص آن‌ها، پروتزهای ثابت و متحرک، جراحی دهان، فک و صورت عملی و نظری، دندان‌پزشکی جامعه نگر عملی و نظری و در نهایت درمان جامع دندان‌پزشکی تدریس می‌شود.
فارغ‌التحصیلان از این دوره عنوان دندان‌پزشک عمومی خواهند داشت و می‌توانند اکثر مشکلات دندانی متداول را درمان نمایند.
فارغ‌التحصیلان دوره عمومی دندان‌پزشکی می‌توانند در چه زمینه‌هایی متخصص شوند؟
پس از گذراندن دوره عمومی دندان‌پزشکی، فارغ‌التحصیلان می‌توانند در آزمون دوره‌های تخصصی پذیرش رزیدنت (دستیاری) شرکت کنند و پس از قبولی در این آزمون، طی دوره‌ای سه تا پنج‌ساله در یکی از این رشته‌های تخصصی، آموزش ببینند.
رشته‌های تخصصی دندان پزشکی:
- متخصص ارتودنسی (ارتودنتیکس)
- متخصص درمان ریشه دندان (اندودانتیست)
- متخصص بیماری‌های دهان و تشخیص
- متخصص آسیب‌شناسی دهان، فک و صورت (پاتولوژیست دهان و دندان(
- متخصص دندان‌پزشکی کودکان
- متخصص دندان‌پزشکی ترمیمی و زیبایی
- متخصص جراحی لثه و ایمپلنت (پریودنتیست)
- متخصص پروتزهای دندان و ایمپلنت (پروستودنتیست)
- متخصص رادیولوژی دهان و فک و صورت
- متخصص جراحی دهان، فک و صورت
فلوشیپ و تخصص چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
فلوشیپ دوره‌ای است که با نظارت وزارت بهداشت اجرا می‌شود. فارغ‌التحصیلان رشته‌های تخصصی دندان‌پزشکی می‌توانند در دوره فلوشیپ (با گرایش‌های خاص مرتبط با رشته) شرکت نمایند. در واقع، متقاضی شرکت در دوره فلوشیپ، پس از اخذ مدرک تخصص، در طی این دوره، در زمینه‌ای خاص مهارت‌های تکمیلی کسب نموده و آموزش‌های تخصصی می‌بیند.
متخصص ارتودنسی در چه زمینه‌هایی آموزش می‌بیند؟
یک دندان‌پزشک متخصص ارتودنسی پس از موفقیت در دوره دستیاری (رزیدنتی) و گذراندن واحدهای درسی رشته تخصصی ارتودنتیکس، می‌تواند عبارت “متخصص ارتودنسی” را در تابلوی پزشکی خود درج نماید.
متخصص ارتودنسی می‌تواند تمامی مشکلات مربوط به بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها، جفت نشدن دو ردیف دندان و سایر این قبیل مشکلات را به خوبی درمان کرده و برطرف نماید. برای درمان مشکلات ارتودنسی و بی‌نظمی دندان‌ها بایستی به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد، زیرا به صورت عملی و کاملاً اختصاصی با این حیطه دندان‌پزشکی آشنایی داشته و سال‌ها در این زمینه مشغول به فعالیت بوده‌اند. دانشجویان دوره تخصصی ارتودنسی در دروس و سرفصل‌های مشترک و پایه رشته‌های تخصصی دندان‌پزشکی آموزش می‌بینند، که به این شرح است:
اصول کنترل عفونت، فوریت‌های پزشکی، فیزیولوژی و بیولوژی دهان، تشریح سر و گردن، آنتروپولوژی و تشریح مقایسه‌ای، تشریح فانکشنال، بافت‌شناسی و بیولوژی دهان، ژنتیک، فوتوگرافی بالینی، پروتزهای دندانی، پریودنتیکس، جراحی دهان و فک و صورت، دندان‌پزشکی کودکان، رادیولوژی دندان و فک و صورت
دروس تخصصی دوره تخصصی ارتودنتیکس:
ارتودنسی بالینی، بیومکانیک، تشخیص، تکنیک تایپودنت، تکنیک دستگاه‌های ثابت، تکنیک دستگاه‌های متحرک، درمان ارتودنسی، رشد و نمو، ریتنشن و ریلاپس، سندرم‌های کرانیوفاسیال، مواد دندانی، ناهنجاری‌های مفصل گیجگاهی فکی، شکاف لب و کام، رساله تخصصی
بورد تخصصی چیست؟
پس از اتمام دوره تخصصی، یک آزمون جامع از دانشجویان این دوره گرفته می‌شود و در صورت قبولی در این آزمون مدرک بورد تخصصی به فارغ‌التحصیلان اعطا می‌شود. در واقع مدرک بورد تأییدکننده صلاحیت و مهارت‌های متخصص دندان‌پزشکی و تسلط او بر علوم و فنونی است که در دوره تخصصی گذرانده است. دارندگان مدرک بورد تخصصی می‌توانند در هیئت علمی دانشگاه‌ها به عضویت درآمده و مشغول به تدریس شوند.