مدت ارتودنسی

سؤالی که بسیاری از افراد درباره ارتودنسی می‌پرسند، طول درمان ارتودنسی است. ارتودنسی یک درمان زمان بر است اما مدت زمان درمان ارتودنسی در هر فردی متفاوت است. برای این که دوره درمان ارتودنسی را تخمین زد، باید شرایط دندان‌های بیمار بررسی شود. گاهی مدت زمان درمان کوتاه است و ممکن است یک سال به طول بیانجامد و گاهی تا سه سال نیز، شاهد طول درمان ارتودنسی خواهیم بود. با موارد تعیین کننده مدت زمان ارتودنسی آشنا شوید.

چه مواردی طول درمان ارتودنسی را تعیین می‌کند؟

شدت ناهنجاری‌های دندان و فک، اولین عامل تعیین کننده طول درمان ارتودنسی است. معمولاً ارتودنتیست با مشاهده این مورد، سریعاً مدت زمان درمان ارتودنسی را تشخیص می‌دهد. مال اکلوژن یا اختلالات فکی و دندانی در سنین مختلف، طول درمان متفاوتی دارد. افرادی که سن کمتری دارند، راحت‌تر می‌توانند با تغییرات دندانی و فکی کنار بیایند و طول درمان در این افراد، کوتاه‌تر خواهد بود.

در ارتودنسی رعایت بهداشت دهان بسیار مهم است. اگر در این دوره به‌خوبی بهداشت دهان رعایت شود، طول درمان کاهش یافته و مشکلی در ارتودنسی ایجاد نخواهد شد اما اگر بهداشت دهان رعایت نشود، فرد به بیماری‌های لثه و پوسیدگی شدید دندان‌ها دچار می‌شود. همین موارد باعث اختلال در روند ارتودنسی خواهد شد. درمان بیماری‌های لثه و پوسیدگی‌ها، در طی ارتودنسی اولویت خواهد داشت.

نوع بریس انتخابی در طول درمان تأثیرگذار است. بریس های سلف لیگیتینگ نسبت به بریس های فلزی سریع‌تر بهم ریختگی‌های دندانی را تصحیح می‌کنند. انتخاب نوع بریس می‌تواند در کاهش مدت زمان ارتودنسی تأثیرگذار باشد.

شاید کمتر به این موضوع توجه شود اما نوع داروهایی که بیمار در طی درمان ارتودنسی استفاده می‌کند، می‌تواند طول درمان ارتودنسی را افزایش دهد. برای مثال افرادی که به طور مکرر از قرص‌های مسکن ایبوپروفن، استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی دیگر استفاده می‌کنند، سرعت حرکت دندان‌هایشان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. معمولاً این افراد دیرتر از سایرین دندان‌هایشان حرکت می‌کند.

ارتودنسی چگونه انجام می‌شود؟

در ابتدا بیمار به ارتودنتیست مراجعه می‌کند تا وضعیت دندان‌های وی بررسی شود. در جلسه معاینه، دندان‌های پوسیده مشخص می‌شوند و سلامت لثه تأیید می‌شود. اگر فرد دچار بیماری لثه باشد در ابتدا باید این بیماری را برطرف کرد. جرم‌گیری دندان‌ها و رفع پوسیدگی‌های دندانی، از ابتدایی‌ترین کارهایی است که پیش از شروع درمان ارتودنسی باید انجام داد.

مرحله بعدی مرحله قالب‌گیری از فکین می‌باشد. در این مرحله با توجه به عکس های دندانی، قالب گرفته می‌شود تا وضعیت اولیه دندان‌ها بررسی شود. از قالب دندان‌ها تا انتهای دوره درمان، نگهداری خواهند شد.

سپس براکت ها بر روی دندان‌ها همراه با سیم، وصل می‌شوند. دندان‌ها توسط سیم ها، تحت فشار قرار می‌گیرند تا به جایگاه اصلی حرکت کنند. معمولاً بیمار در این مرحله احساس درد می‌کند اما این درد بعد از یک هفته کاهش یافته و دیگر حس نمی‌شود.

در مراحل بعدی باید هر ماه، به ارتودنتیست مراجعه کنید تا مجدداً براکت ها را تنظیم کند و فشار دندان‌ها را بیشتر یا کمتر کند.

پس از این که دندان‌ها ثابت شد، از نگهدارنده ها برای عدم حرکت دندان‌ها استفاده می‌شود. درواقع بعد از اتمام دوره ارتودنسی، بیمار باید به طور مرتب از نگهدارنده ها استفاده کند تا دندان‌هایش در سر جای اصلی فیکس شوند.

آیا مدت زمان درمان ارتودنسی در سن کودکی با سن بزرگسالی متفاوت است؟

جواب این سؤال قطعاً بله است. در سنین کودکی، رشد فکی کودکان را می‌توان تحت نظر داشت. در صورتی که برای بزرگسالان ممکن است این مورد نیاز به جراحی های سخت فکی داشته باشد. دوره نقاهت جراحی فک بسیار طولانی است و معمولاً ۶ ماه طول می کشد تا فرد بتواند به راحتی غذا بخورد. در سن کودکی، دندان‌ها قابلیت جابجایی بهتری دارند و مدت زمان درمان ارتودنسی در سنین کودکی کمتر از سنین بزرگسالی است. اگر می‌خواهید طول درمان ارتودنسی را کاهش دهید، این کار را در کودکی انجام دهید. سن مناسب ارتودنسی در کودکی، حدوداً بین ۱۰ تا ۱۵ سالگی است.

سالیانه افراد بسیاری در سراسر دنیا تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند و عده ای فراوانی نیز قصد شروع این نوع از درمان را دارند. اما با توجه به نوع این درمان و آشکار بودن آن این سوال پیش می آید که طول درمان ارتودنسی چقدر است و فرد تا چه مدت باید این ابزار درمان را در فضای دهان خود داشته باشد.

پاسخ دادن به این سوال مهم مستلزم بررسی موارد گوناگون توسط دندانپزشک است و بهترین فرد برای پاسخ اوست که با بررسی های گوناگون و با توجه به وضعیت فرد بیمار زمان را مشخص می نماید که میتواند برای هر فرد متفاوت باشد.

شرایط و عوامل موثر در طول درمان ارتودنسی

 نوع و شدت ناهنجاری فک و دندان:

درجه شدت، که به آن مال‌اکلوژن (اختلالات فکی و دندانی)  هم گفته می‌شود، یکی از عوامل تعیین کننده طول مدت درمان ارتودنسی است. در مواردی که دندان‌ها شلوغ هستند یا بیرون زده‌اند و بدون کمک لب‌ها در دهان جا نمی‌گیرند، مدت زمان درمان ارتودنسی اهمیت می‌یابد. همچنین، زمانی که فک‌های بالا و پایین با تأخیر رشد کنند یا به صورت هماهنگ رشد نکرده باشند نیز مرتب کردن دندان‌ها بیشتر طول می‌کشد. برای همین، همه بیماران از لحاظ الگوهای اسکلتی و دندانی ارزیابی می‌شوند تا درجه شدت مال‌اکلوژن در آن‌ها مشخص شود.‌

 سن درمان:

سنی که در آن درمان ارتودنسی انجام می‌دهید نقش زیادی در تعیین طول مدت درمان ایفا می‌کند. هر چه جوان‌تر باشید براکت سریع‌تر می‌تواند دندان‌های شما را حرکت دهد. علت این است که بافت‌ها و استخوان‌های کودکان هنوز در حال رشد است و سازگاری آن با تغییراتی که اعمال می‌شود، سریع‌تر بوده و به زمان کمتری نیاز دارد. از طرفی بافت‌ها در صورتی که کاملاً سالم باشند، واکنش آنها به اعمال نیرو بسیار بهتر خواهد بود و از طرفی سلامت لثه و استخوان با افزایش سن کاهش می‌یابد. با این حال فرایند مکانیکی مورد استفاده برای حرکت دادن دندان‌ها در کودکان و بزرگسالان تفاوتی ندارد بنابراین در صورتی که سن رشد تمام شده باشد، تفاوت زیادی بین افراد جوان و مسن وجود ندارد

نوع براکت مورد استفاده در درمان:

امروزه انواع مختلف براکت و سیستم ارتودنسی برای افراد و شرایط مختلف وجود دارد. انتخاب نوع براکت ممکن است بر روند درمان و سرعت آن تأثیر بگذارد. برخی از سیستم‌های براکت مانند براکت فلزی سریع‌تر و کارآمدتر عمل می‌کنند. با این حال برخی بیماران ترجیح می‌دهند از براکت سرامیکی یا نامرئی استفاده کنند اگرچه طول درمان کمی بیشتر می‌شود.

بهداشت و سلامت دهان و دندان:

در دورانی که براکت در دهان دارید، ارتودنتیست دستورالعملی برای مراقبت از سلامت دندان‌ها و لثه به شما می‌دهد. رعایت این دستورالعمل کمک می‌کند در طول درمان دچار عفونت لثه و مشکلات دیگر نشوید چرا که هر گونه مشکلی که در دهانتان ایجاد شود، می‌تواند درمان را طولانی‌تر کند. التهاب لثه و پوسیدگی دندان ناشی از ضعف بهداشت باعث می‌شوند ارتودنتیست سرعت درمان را کاهش دهد تا مشکلات دندانی شما را برطرف نماید.

مصرف دارو:

برخی از داروها می‌تواند بر سرعت حرکت دندان تأثیر بگذارند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپیرین در صورتی که زیاد مصرف شوند، می‌توانند سرعت  حرکت دندان را کند کنند. همچنین در مورد فلوراید، استروژن، کورتیکو استروئید و داروهای سرکوب‌ کننده سیستم ایمنی نیز این امر صادق است. از طرفی داروهایی مانند هورمون تیروئید و ویتامین دی نرخ حرکت دندان را افزایش می‌دهند. با این حال بدون تجویز پزشک هرگز نباید مصرف دارویی را متوقف و یا شروع نمایید.

انجمن ارتودنتیستهای ایران با بهره گیری از حضور دندان پزشکان حاذق و با تجربه و استفاده از تکنولوژی های پیشرفته این امکان را مهیا می کند تا شما با خیالی آسوده طول درمان ارتودنسی خود را طی نمایید و بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی به لبخندی دلنشین تر از قبل دست پیدا کنید.